Hoppa yfir valmynd
1. júlí 1999 Dómsmálaráðuneytið

Matsnefnd eignarnámsbóta, úrskurðir 1. júlí 1999

(2. mgr. 2. gr. laga nr. 11/1973, 18. gr. laga nr. 42/1983, reglugerð nr. 264/1971, raforkuvirki, rafmagnslína, raflína, háspennulína, raflínumöstur, vegir, línuvegir, byggingabann, helgunarsvæði, umferðarréttur, sumarbústaðaland, sjónmengun, hávaðamengun, skipulagsuppdráttur, landbúnaðarland, segulsvið, rafsegulsvið, útivistarsvæði, skipulag)

Fimmtudaginn 1. júlí 1999 var tekið fyrir í Matsnefnd eignarnámsbóta matsmálið nr. 7/1997

Landsvirkjun
gegn
Eigendum Framness II,Skeiðahreppi, Árnessýslu

og kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður:

I. Skipan Matsnefndar eignarnámsbóta:

Matsnefnd eignarnámsbóta skipa í máli þessu, Helgi Jóhannesson, hrl., formaður, Vífill Oddsson, verkfræðingur og Kristinn Gylfi Jónsson, viðskiptafræðingur og bóndi, en formaður kvaddi þá tvo síðastnefndu til starfans með vísan til 2. mgr. 2. gr. laga nr. 11/1973 um framkvæmd eignarnáms.

II. Matsbeiðni, aðilar og andlag eignarnámsins:

Með matsbeiðni dags. 5. desember 1997, sem lögð var fram í Matsnefnd eignarnámsbóta þann 15. desember 1997 fór Landsvirkjun, kt. 420269-1299, Háaleitisbraut 68, Reykjavík (eignarnemi), þess á leit við matsnefndina að hún mæti hæfilegar bætur vegna eignarnáms á hluta úr jörðinni Framnesi II, Skeiðahreppi, Árnessýslu. Eignarnámsþolar eru eigendur jarðarinnar, en þeir eru
Ingigerður Þ. Borg, kt. 271133-3169, Bogi Melsted, kt. 100630-3469, Sigursteinn Melsted, kt. 220838-3319, Jónína Melsted, kt. 080844-2129, Pétur Melsted, kt. 270141-2509, Helga Melsteð, kt. 300958-6059, Marinó Bóas Melsteð, kt. 091077-3889, Hrefna Þorbjarnardóttir, kt. 020148-2769, Jóhann Auðunn Melsteð kt. 280361-4379, Helga Dröfn Melsteð, kt. 010867-3049, Anna S. Melsteð, kt. 231265-5629, Elva Dögg Melsteð, 140279-3909, Gunnlaugur Melsteð, kt. 110463-2869, Hjálmtýr E. Hjálmtýsson, kt. 050733-2039, Matthildur Matthíasdóttir, kt. 210547-4449, Sveinbjörn Matthíasson, kt. 020538-2289, Þórunn Matthíasdóttir, kt. 170542-7119. Samkvæmt matsbeiðni er tilefni eignarnámsins lagning Búrfellslínu 3A, 220 kV raflínu um jörð eignarnámsþola. Undir rekstri matsmálsins varð sú breyting gerð að eignarnema var veitt heimild til lagningar 400 kV línu um jörðina.

Andlag eignarnámsins í landi eignarnámsþola er eftirfarandi:

Land undir 400 m. langan og 4 m. breiðan vegslóða ásamt nauðsynlegum fláum meðfram fyrirhuguðu línustæði í landi jarðarinnar. Eignarnemi mun hafa óheftan umferðarrétt um vegslóðann vegna línulagningarinnar, svo og til þess að sinna framvegis viðhaldi, endurbótum og eftirliti með línunni og möstrum í landi jarðarinnar.

Land undir 1 raflínumastur til að bera háspennulínuna í landi eignarnámsþola. Eignarnumin landspilda undir mastrinu er 2.916 m² að stærð.
Sú kvöð leggst á land undir raflínunni að ekki má byggja nein mannviki á 54 m. breiðri landræmu undir og meðfram línunni, en línan er u.þ.b. 520 m. að lengd í landi eignarnámsþola.

Í matsbeiðni er krafa um að eignarnema verði á grundvelli 14. gr. laga nr. 11/1973 fengin umráð þeirra réttinda sem eignarnámið tekur til þó mati sé ekki lokið.

Heimild til eignarnámsins byggist á 18. gr. laga nr. 42/1983 um Landsvirkjun, en heimild iðnaðarráðuneytisins til eignarnámsins liggur fyrir.

III. Málsmeðferð:

Mál þetta var fyrst tekið fyrir hjá Matsnefnd eignarnámsbóta mánudaginn 15. desember 1997. Af hálfu eignarnema var lögð fram matsbeiðni ásamt fylgigögnum. Eignarnámsþolar samþykktu að eignarnemi fengi umráð hins eignarnumda þó mati væri ekki lokið. Málinu var að því búnu frestað ótiltekið til vettvangsgöngu, en matsnefndin ákvað að öðru leyti að bíða með matsstörfin þar til raflínan væri komin upp og straumur kominn á hana.

Mánudaginn 8. mars 1999 var málið tekið fyrir. Af hálfu eignarnema var lögð fram greinargerð ásamt fylgigögunum og var málinu að því búnu frestað til framlagningar greinargerða af hálfu eignarnámsþola.

Föstudaginn 9. apríl 1999 var málið tekið fyrir. Af hálfu eignarnámsþolanna Ingigerðar Þ. Melsteð Borg, Boga Melsteð, Matthildar Matthíasdóttur, Sveinbjörns Matthíassonar, Þórunnar Matthíasdóttur, Sigursteins Melsteð Gunnlaugssonar, Jónínu Melsteð Gunnlaugsdóttur og Péturs Melsteð Gunnlaugssonar, var lögð fram greinargerð ásamt fylgigögnum. Málinu var að því búnu frestað til framlagningu greinargerða af hálfu annarra eignarnámsþola.

Mánudaginn 12. apríl 1999 var málið tekið fyrir. Af hálfu eignarnámsþolanna Helgu Símonardóttur, Jóhanns Auðuns Símonarsonar, Gunnlaugs Símonarsonar, Önnu Sigríðar Símonardóttur, Helgu D. Gunnlaugsdóttur og Marinós B. Gunnlaugssonar var lögð fram greinargerð ásamt fylgigögnum. Málinu var að því búnu frestað til munnlegs flutnings. Ekki bárust greinargerðir frá öðrum aðilum málsins.

Þriðjudaginn 4. maí 1999 var málið tekið fyrir. Aðilar fluttu málið munnlega fyrir nefndinni og var það að því búnu tekið til úrskurðar.

Auk þeirra bókuðu fyrirtekta málsins sem gerð hefur verið grein fyrir hefur matsnefndin farið nokkrum sinnum til viðbótar á vettvang og kynnt sér aðstæður, bæði í fylgd aðila málsins og án þeirra.

IV. Sjónarmið eignarnema:

Af hálfu eignarnema hafa eignarnámsþolum verið boðnar bætur er nema kr. 174.240- vegna þess tjóns sem þeir verða fyrir við eignarnámið. Að mati eignarnema er þar um fullnaðarbætur að ræða, en eignarnámsþolar hafa ekki fallist á þá lausn málsins. Eignarnemi bendir sérstaklega á að kunnáttumaður um landverð hafi verið fenginn í lið með eignarnema til að reikna út þær bætur sem boðnar voru eignarnámsþolum.

Að mati eignarnema er ekki á það fallist að allt það land sem línan fari um skuli metið sem sumarbústaðaland. Sérstaða landsins á þessu svæði sé almennt ekki slík, að hún réttlæti hærri bætur, en tíðkast annars staðar við línuna, þótt svo kunni að vera í einstaka tilvikum. Eignarnemi leggur sérstaka áherslu á að eignarnámið nái ekki til allra réttinda á landi eignarnámsþola. Aðeins sé um að ræða raunverulegt eignarnám á þeim hluta landsins sem fer undir veginn og raflínumöstrin auk þess sem byggingabann undir línunni takmarki nýtingu þess lands. Eignarnemi gerir hins vegar ekki athugasemd við hefðbundna nýtingu þess lands sem er undir línunni eða umferð um það, að svo miklu leyti sem það valdi ekki hættu. Eignarnemi telur að meta skuli bæturnar með tilliti til þessa, enda telur hann að ekki hafi verið sýnt fram á að tjóni hafi verið valdið á landinu vegna framkvæmdanna, umfram það sem nefnt hefur verið. Í þessu sambandi bendir eignarnemi sérstaklega á að ekkert sé því til fyrirstöðu að aðrir hlutar jarðarinnar séu nýttir undir sumarhúsabyggð, þrátt fyrir tilvist raflínunnar.

Eignarnemi telur að ekki hafi verið sýnt fram á fjárhagslegt tjón af völdum hávaða frá línunni, en slíkt tjón verði að sanna með óyggjandi hætti svo unnt sé að fallast á að greiða bætur vegna þessa. Á landsvæðinu sem línan liggur um hafa löngum verið rafmagnslínur, en vindgnauð í þeim er óháð spennunni sem um línurnar fer. Þá telur eignarnemi ekki hafa verið sýnt fram á, að hávaði frá línunum sé slíkur, að tjón hljótist af fyrir landeigendur.

Eignarnemi mótmælir því að uppsetning línunnar feli í sér slíka sjónmengun að það valdi verðrýrnun á landi eignarnámsþola. Eignarnemi bendir á að Hæstiréttur hafi með dómi sínum frá árinu 1997 bls. 52 slegið því föstu að við eignarnám skuli einungis fjárhagsleg réttindi bætt. Eignarnemi telur kröfu eignarnámsþola um bætur vegna sjónmengunar vera kröfu um bætur fyrir ófjárhagslegt tjón og af þeim sökum hefur kröfunni verið hafnað. Í þessu sambandi bendir eignarnemi sérstaklega á að eftir því sem landið byggist og þéttbýli stækki, verði sífellt erfiðara að koma að sjónarmiðum um sjónmengun af mannvirkjum í útjaðri byggðar eða mannvirkjum sem tengjast byggðinni. Þá bendir eignarnemi á að fólk geri sífellt ríkari kröfur til aðbúnaðar t.d. í sumarhúsum. Þannig sé það nú sjálfsagt mál að þar sé rafmagn og e.t.v. heitt vatn auk þess sem kostur þyki ef stutt er í einhverja þjónustukjarna. Þessu fylgi að fólk dregur úr kröfum sínum varðandi sjónræn áhrif af nálægðri byggð. Einnig vekur eignarnemi athygli að við hlið hinnar nýju raflínu sé eldri raflína í landi eignarnámsþola.

Eignarnemi mótmælir því að línunni fylgi áhrif á heilsu og líðan manna og dýra vegna raf- eða segulssviðs. Af hálfu eignarnema hefur verið lögð fram skýrsla sem unnin var af Eymundi Sigurðssyni og fjallar um rafsegulsvið auk þess sem umfjöllun er um það sama í skýrslu um mat á umhverfisáhrifum Búrfellslínu 3A sem einnig hefur verið lögð fram í málinu. Niðurstaðan í þessum gögnum er sú að rannsóknir sýni að áreiti af raf- eða segulsviði ógni ekki heilsufari manna. Sérstaklega er tekið fram að enginn fullnægjandi vitnisburður gefi tilefni til að ætla að áreiti frá raf- og segulsviði valdi krabbameini, eða hafi áhrif á sálarlíf einstaklinga, taugaboð, æxlun eða þroska. Með hliðsjón af þessum niðurstöðum neitar eignarnemi því alfarið að honum beri að greiða bætur vegna þessa.

Eignarnemi leggur á það ríka áherslu að eignarnámsþolum hafi mátt vera það ljóst löngu áður en lagning Búrfellslínu 3A hófst, að til stæði að leggja línuna. Skipulagsuppdráttur, þar sem kveðið er á um legu línunanar, hafi verið samþykktur af viðkomandi hreppsnefndum og staðfestur og auglýstur af umhverfisráðuneytinu, þegar á árinu 1991. Undirbúningur og kynning hafi þá staðið um nokkra hríð. Eignarnemi telur að hafa verði þetta í huga við matið, sérstaklega þegar litið er til ákvarðana landeigenda um nýtingu á landinu, sem teknar voru eftir að ljóst var í hvað stefndi.

Eignarnemi telur hugmyndir eignarnámsþola um bótafjárhæð vera fjarri öllum raunveruleika. Eignarnemi hefur í þessu sambandi lagt fram fasteignamat jarðarinnar allrar sem á að endurspegla raunhæft staðgreiðsluverð hennar. Af þessu mati megi sjá að kröfugerð eignarnámsþola er úr öllum tengslum við mögulega verðmætarýrnun jarðarinnar vegna lagningar raflínunnar.

V. Sjónarmið eignarnámsþola:

Svo sem fram hefur komið var lögð fram sérstök greinargerð af hálfu eignarnámsþolanna Ingigerðar Þ. Borg, 271133-3169, Boga Melsteð, kt. 100630-3469, Matthildar Matthíasdóttur, kt. 210547-4449, Sveinbjörns Matthíassonar, kt. 020538-2289, Þórunnar Matthíasdóttur, kt. 170542-7119, Sigursteins Melsteð, kt. 220828-3319, Jónínu Melsteð, kt. 080844-2129, Péturs Melsteð, kt. 270141-2509 og Hjálmtýs E. Hjálmtýssonar, kt. 050733-2039. Eftirfarandi eru sjónarmið þeirra og kröfur í málinu:

Af hálfu ofangreindra eignarnámsþola er þess krafist að þeim verði greiddar kr. 6.000.000- sameiginlega í bætur fyrir hin eignarnumdu réttindi. Til vara er þess krafist að matsnefndin meti hæfilegar bætur til eignarnámsþolanna. Þá er krafist málskostnaðar.

Af hálfu eignarnámsþola er sú krafa gerð að hið eignarnumda land, þ.m.t. land undir raflínunni verði metið sem sumarbústaðaland. Eignarnámsþolar segjast þegar á árinu 1991 hafa skipulagt jörð sína sem land undir sumarbústaði, enda séu aðstæður þar mjög ákjósanlegar til þess. Eignarnámsþolar telja eðlilegt markaðsvirði fyrir hvern hektara sumarbústaðalands á þessu svæði vera kr. 800.000- pr. ha. Eignarnámsþolar halda því fram að byggingabann eignarnema á landinu undir raflínunni, feli í reynd í sér beina eignaupptöku og beint fjárhagstjón fyrir þá, og því verði að greiða fullar bætur fyrir allt það land eins og um fullkomið eignarnám væri að ræða.

Sérstök athugasemd er gerð við það af hálfu eignarnámsþola að ekki liggi fyrir nákvæmar upplýsingar um stærð hins eignarnumda landsvæðis og nákvæm stærð þess svæðis sem byggingabannið nær til. Telja eignarnámsþolar að eignarnemi hljóti að bera hallann af þessu og álíta því heildarstærð þess lands sem um ræðir vera 6 ha.

Eignarnámsþolar halda því fram að umfang hinnar nýju Búrfellslínu 3A sé allt annað og miklu meira en þeir höfðu gert ráð fyrir, eða gátu reiknað með, miðað við upphaflegar forsendur. Staurastæðan sé mun stærri og af allt annari gerð en sú háspennulína sem fyrir liggur um Framneslandið. Það sé því auðséð að verðmæti landsins falli verulega í verði við línulögnina, samanborið við þau áhrif sem tvöföldun Búrfellslínu 1 hefði haft í för með sér. Eignarnámsþolar benda á hina miklu sjónmengun sem fylgi línunni en við það falli landið í verði og endursölumökuleikar lóðanna skerðist verulega.

Eignarnámsþolar telja ónæði af völdum hávaða- og rafsegulsáhrifa línunnar muni ennfremur hafa veruleg áhrif til verðlækkunar á landinu. Eignarnámsþolar mótmæla sérstaklega að þær bætur sem eignarnemi hefur boðið fram feli í sér fullnaðarbætur fyrir hin eignarnumdu réttindi.

Svo sem fram hefur komið var lögð fram sérstök greinargerð af hálfu eignarnámsþolanna Helgu Melsteð, Jóhanns Auðuns Melsteð, Gunnlaugs Melteð, Önnu Sigríðar Melsteð, Elvu Dögg Melsted, Helgu D. Melsteð, Hrefnu Þorbjarnardóttur og Marinós B. Melsteð Eftirfarandi eru sjónarmið þeirra og kröfur í málinu:

Af hálfu eignarnámsþolanna er þess aðallega krafist að eignarnema verði gert að taka alla jörðina eignarnámi og greiða fyrir hana samtals rúmlega 30.000.000-, eða u.þ.b. 4.000.000- til ofangreindra eignarnámsþola sem teljast eiga 13,34% í jörðinni. Til vara er þess krafist að matsnefndin ákvarði eignarnámsþolum bætur sem eru mun hærri en þær bætur sem boðnar hafa verið af hálfu eignarnema.

Eignarnámsþolar telja tilkoma línunnar valda svo miklu tjóni vegna sjónmengunar auk áhrifa af völdum raf-, segul- og hljóðmengunar, að Framnes II verði ekki nothæft fyrir sumarhúsabyggð eins og fyrirhugað hafi verið. Eignarnámsþolar benda á að jörðin sé sérstaklega vel til fallin fyrir sumarhúsabyggð, náttúruperlur í nágrenninu fjölmargar, frábært útsýni og stutt sé í alla þjónustu s.s. sundlaug, þjónustumiðstöð o.fl. Eignarámsþolar telja verð fyrir 1 ha. lóðir á þessum stað hafa numið kr. 1.000.000-.

Eignarnámsþolar halda því fram að raf- og seguláhrif línunnar feli í sér mjög neikvæð áhrif. Jafnvel þó skaðsemi raforkuvirkja á heilsu manna og dýra sé ekki sönnuð, þá sé ótti við að dveljast nærri slíkum mannvirkjum fyrir hendi, og það hafi verðlækkandi áhrif á landið.

Eignarnámsþolar telja óyggjandi að Búrfellslína 3A valdi verðrýrnun á landi utan hins 54 m. byggingabanns.

VI. Niðurstaða matsnefndarinnar:

Svo sem fram hefur komið hefur matsnefndin farið nokkrum sinnum á vettvang og kynnt sér aðstæður, bæði fyrir og eftir uppsetningu raflínunnar. Þá hefur nefndin leitað álits löggilts fasteignasala á landverði á því svæði sem línan fer yfir. Einnig hafa verið lögð fram í málinu ýmis gögn sem nýst hafa nefndinni í störfum hennar. Hlutverk matsnefndarinnar skv. 2. gr. laga nr. 11/1973 er að skera úr ágreiningi um eignarnámsbætur og annað endurgjald, sem ákveða á samkvæmt lögum um framkvæmd eignarnáms. Bætur fyrir ófjárhagslegt tjón í tengslum við eignarnámið koma ekki til skoðunar hjá matsnefndinni. Við ákvörðun eignarnámsbóta er höfð hliðsjón af grundvallarreglunni sem fram kemur í 72. gr. Stjórnarskrár lýðveldisins Íslands nr. 33/1944, þ.e. að fullt verð komi fyrir hin eignarnumdu réttindi.

Búrfellslína 3A liggur að stórum hluta um einn búsældarlegasta hluta Íslands. Línan er víða áberandi í landslaginu og nærri híbýlum manna. Í nágrenni hins eignarnumda lands eru víða vinsæl svæði fyrir sumarhúsabyggð og er land eignarnámsþola hentugt til þeirra nota. Fallast ber á það með eignarnámsþolum að þegar svo hagar til að land geti nýst undir sumarhúsabyggð, sé tilkoma línunnar til þess fallin að rýra verðmæti jarðarinnar allrar vegna sjónrænna áhrifa af línunni, jafnvel þó í landinu sé önnur eldri lína. Einnig er það álit nefndarinnar að fólk forðast að vera nærri slíkum mannvirkjum, jafnvel þó skaðleg áhrif þess hafi ekki verið sönnuð. Þá liggur fyrir að land undir línunni á þeim svæðum, sem hentað gæti fyrir sumarhúsabyggð, kemur aldrei til með að nýtast til þeirra hluta og ber að hafa það til hliðsjónar við matið, en tekið er mið af því við ákvörðun bóta fyrir þann hluta landsins, að ekki er um fullkomið eignarnám að ræða og að eignarnámsþolar halda þar eftir ákveðnum réttindum til nýtingar landsins.

Fyrir liggur að landið hefur verið skipulagt sem sumarbústaðaland.

Ekki er fallist á þá kröfu hluta eignarnámsþola að eignarnema verði gert að taka alla jörðina eignarnámi, enda er ekkert því til fyrirstöðu að aðrir hlutar jarðarinnar verði nýttir þrátt fyrir eignarnámið. Þrátt fyrir það sem að framan greinir þykja verðhugmyndir eignarnámsþola fyrir hið eignarnumda þó allt of háar. Ekki hefur verið sýnt fram á að eignarnámið hafi valdið eignarnámsþolum því fjárhagstjóni sem haldið er fram af þeirra hálfu í málinu og er því ekki fallist á kröfur þeirra.

Svo sem fram hefur komið liggur Búrfellslína 3A á u.þ.b. 520 m. kafla um land eignarnámsþola og eitt raflínumastur er í landinu. Þá eru línuvegir í landi eignarnámsþola 400 m. langir og taldir u.þ.b. 4 m. breiðir að meðaltali, án fláa, sem víða breikka svæðið sem fer undir veginn töluvert. Helgunarsvæði raflínunnar spannar 54 m. samkvæmt undanþáguheimild Löggildingarstofu dags. 7. janúar 1999 og er við þá breidd miðað í matinu. Tekið hefur verið tillit til þess að hluti vega lendir innan helgunarsvæðis línunnar.

Með hliðsjón af því sem að framan segir þykja hæfilegar bætur til eignarnámsþola vera sem hér segir:

Bætur fyrir eignarnumið landundir raflínumöstur og veg: kr. 184.000-Bætur fyrir takmörkun á nýtingarmöguleikumlands undir raflínunni kr. 510.000-Verðlækkun jarðarinnar vegnasjónrænna áhrifa línunnarkr. 190.000-Samtalskr. 884.000-

Þá skal eignarnemi greiða eignarnámsþolunum Helgu Melsteð, Jóhanni A. Melsteð, Gunnlaugi Melsteð, Önnu S. Melsteð, Elvu Dögg Melsteð, Helgu D. Melsteð, Hrefnu Þorbjarnardóttur og Marinó B. Melsteð kr. 250.000- auk virðisaukaskatts í kostnað vegna reksturs málsins fyrir matsnefndinni og eignarnámsþolunum Ingigerði Þ. Borg, Boga Melsted, Sigursteini Melsteð, Pétri Þ. Melsteð, Jónínu Melsteð, Þórunni Matthíasdóttur, Sveinbirni Matthíassyni, Matthildi Matthíasdóttur og Hjálmtý E. Hjálmtýssyni, kr. 250.000- auk virðisaukaskatts í kostnað vegna reksturs málsins fyrir matsnefndinni. Þá skal eignarnemi greiða kr. 243.500- í ríkissjóð vegna kostnaðar af störfum Matsnefndar eignarnámsbóta við málið.

ÚRSKURÐARORÐ

Eignarnemi, Landsvirkjun, kt. 420269-1299, Háaleitisbraut 68, Reykjavík, greiði eignarnámsþolum, eigendum Framness II, Skeiðahreppi, Árnessýslu sameiginlega kr. 884.000- í eignarnámsbætur og kr. 500.000- auk virðisaukaskatts í málskostnað.Þá greiði eignarnemi kr. 243.500- í ríkissjóð vegna starfa Matsnefndar eignarnámsbóta við mál þetta.

__________________________________

Helgi Jóhannesson, hrl.


Vífill Oddsson, verkfræðingur Kristinn Gylfi Jónsson, vskfr. og bóndi


 

(2. mgr. 2. gr. laga nr. 11/1973, 18. gr. laga nr. 42/1983, reglugerð nr. 264/1971, raforkuvirki, rafmagnslína, raflína, háspennulína, raflínumöstur, byggingabann, sumarbústaðir, sumarbústaðaland, sjónmengun)

Fimmtudaginn 1. júlí 1999 var tekið fyrir í Matsnefnd eignarnámsbóta matsmálið nr. 2/1999

Landsvirkjun
gegn
Dýrleyju Sigurðardóttur


og kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður:

I. Skipan Matsnefndar eignarnámsbóta:

Matsnefnd eignarnámsbóta skipa í máli þessu, Helgi Jóhannesson, hrl., formaður, Vífill Oddsson, verkfræðingur og Kristinn Gylfi Jónsson, viðskiptafræðingur og bóndi, en formaður kvaddi þá tvo síðastnefndu til starfans með vísan til 2. mgr. 2. gr. laga nr. 11/1973 um framkvæmd eignarnáms.

II. Matsbeiðni, aðilar og andlag eignarnámsins:

Með bréfi dags. 25. mars 1999 sem lagt var fram hjá Matsnefnd eignarnámsbóta þann 26. mars 1999, fór Landsvirkjun, kt. 420269-1299, Háaleitisbraut 68, Reykjavík (eignarnemi), þess á leit við matsnefndina að hún mæti Dýrleyju Sigurðardóttur, kt. 250936-2819, Hjaltabakka 6, Reykjavík (eignarnámsþola), hæfilegar eignarnámsbætur vegna skerðingar sem verður á réttindum hennar á leigulóð í landi Hallkelshóla, Grímsneshreppi, vegna lagningar 400 kV. raflínu um landið, Búrfellslínu 3A.

Sumarbústaður eignarnámsþola stendur á umræddri leigulóð í landi Hallkelshóla, en hluti lóðarinnar og örlítið horn af palli við bústaðinn lendir innan 54 m. breiðs byggingabanns sem leggst á land undir og meðfram línunni. Kvöð þessi leggst á næsta nágrenni línunnar, með þeim hætti að óheimilt er að byggja önnur mannvirki á 54 m. landræmu undir og meðfram línunni skv. reglugerð nr. 264/1971 um raforkuvirki.

Heimild til eignarnámsins byggist á 18. gr. laga nr. 42/1983 um Landsvirkjun, en heimild iðnaðarráðuneytisins til eignarnámsins liggur fyrir.

III. Málsmeðferð:

Mál þetta var fyrst tekið fyrir föstudaginn 26. mars 1999. Af hálfu eignarnema var lögð fram matsbeiðni ásamt greinargerð og fleiri gögnum. Málinu var að því búnu frestað til framlagningar greinargerðar af hálfu eignarnámsþola.

Föstudaginn 9. apríl 1999 var málið tekið fyrir. Af hálfu eignarnámsþola var lögð fram greinargerð og var málinu að því búnu frestað til munnlegs flutnings þess.

Þriðjudaginn 18. maí 1999 var málið tekið fyrir. Aðilar fluttu málið munnlega fyrir nefndinni og var það að því búnu tekið til úrskurðar.

Auk þeirra bókuðu fyrirtekta málsins sem gerð hefur verið grein fyrir hefur matsnefndin farið nokkrum sinnum til viðbótar á vettvang og kynnt sér aðstæður, bæði í fylgd aðila málsins og án þeirra.

IV. Sjónarmið aðila:

Af hálfu eignarnema er lagt fyrir matsnefndina að meta hæfilegar bætur vegna þeirrar skerðingar sem eignarnámsþoli verður fyrir vegna eignarnámsins. Eignarnemi tekur þó sérstaklega fram að eignarnámsþoli hafi vitað þegar hún byggði bústaðinn að til stæði að reisa raflínu á svæðinu og var bústaðnum einmitt valinn staður í lóðinni m.t.t. þessa.

Af hálfu eignarnámsþola er því ekki mótmælt að ljóst hafi verið þegar bústaðurinn var byggður að raflína ætti að rísa á svæðinu. Eignarnámsþoli var hins vegar löngu áður búin að tryggja sér lóðina og leggja í ræktun og annan undirbúning. Við þessar aðstæður var erfitt að hætta við og afsala sér landinu aftur. Eignarnámsþoli telur augljóst að erfitt, ef ekki útilokað, verði að selja bústaðinn aftur með raflínu eignarnema gínandi yfir húsinu. Eignarnámsþolar telur sig nánast bundna af eignarhaldi sínu á bústaðnum af þessum sökum og því beri að miða bætur við að bústaðurinn sé bættur að fullu.

V. Niðurstaða matsnefndarinnar:

Sumarbústaður eignarnámsþola er vel byggt 59 m² timburhús, reist 1991. Í bústaðnum er rennandi vatn og rafmagn. Fasteignamat hússins er 2.983.000- en fasteignamat lóðar 665.000-. Vátryggingarfjárhæð hússins er kr. 6.077.237-.

Að áliti matsnefndarinnar er sjónmengun af hinni nýju raflínu mikil og ljóst þykir að bústaðurinn hafi fallið í verði með tilkomu Búrfellslínu 3A, jafnvel þó önnur eldri raflína sé þar skammt frá.

Með hliðsjón af aldri og ástandi hússins og aðstæðna að öðru leyti þykja hæfilegar eignarnámsbætur vera kr. 1.200.000-. Þá greiði eignarnemi kr. 100.000- auk virðisaukaskatts í málskostnað og kr. 243.500- í kostnað vegna starfa Matsnefndar eignarnámsbóta í máli þessu.

ÚRSKURÐARORÐ

Eignarnemi, Landsvirkjun, kt. 420269-1299, Háaleitisbraut 68, Reykjavík, greiði eignarnámsþola, Dýrleyju Sigurðardóttur, kt. 250936-2819, Hjaltabakka 6, Reykjavík, kr. 1.200.000- í eignarnámsbætur og kr. 100.000- auk virðisaukaskatts í málskostnað.Þá greiði eignarnemi kr. 243.500- í ríkissjóð vegna starfa Matsnefndar eignarnámsbóta við mál þetta.

__________________________________
Helgi Jóhannesson, hrl.

Vífill Oddsson, verkfræðingur Kristinn Gylfi Jónsson, vskfr. og bóndi

(2. mgr. 2. gr. laga nr. 11/1973, 18. gr. laga nr. 42/1983, reglugerð nr. 264/1971, raforkuvirki, rafmagnslína, raflína, háspennulína, raflínumöstur, byggingabann, sumarbústaðir, sumarbústaðaland)

Fimmtuudaginn 1. júlí 1999 var tekið fyrir í Matsnefnd eignarnámsbóta matsmálið nr. 3/1999

Landsvirkjun
gegn
Haraldi Brynjólfssyni

og kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður:

I. Skipan Matsnefndar eignarnámsbóta:

Matsnefnd eignarnámsbóta skipa í máli þessu, Helgi Jóhannesson, hrl., formaður, Vífill Oddsson, verkfræðingur og Kristinn Gylfi Jónsson, viðskiptafræðingur og bóndi, en formaður kvaddi þá tvo síðastnefndu til starfans með vísan til 2. mgr. 2. gr. laga nr. 11/1973 um framkvæmd eignarnáms.

II. Matsbeiðni, aðilar og andlag eignarnámsins:

Með bréfi dags. 25. mars 1999 sem lagt var fram hjá Matsnefnd eignarnámsbóta þann 26. mars 1999, fór Landsvirkjun, kt. 420269-1299, Háaleitisbraut 68, Reykjavík (eignarnemi), þess á leit við matsnefndina að hún mæti Haraldi Brynjólfssyni, kt. 240522-2689, Aflagranda 40, Reykjavík, (eignarnámsþola), hæfilegar eignarnámsbætur vegna nauðsynlegs brottnáms á sumarhúsi hans af leigulóð í landi Hallkelshóla, Grímsneshreppi, vegna lagningar 400 kV. raflínu um landið, Búrfellslínu 3A.

Sumarbústaður eignarnámsþola stendur á umræddri leigulóð í landi Hallkelshóla, en bústaðurinn lendir innan 54 m. breiðs byggingabanns sem leggst á land undir og meðfram línunni. Kvöð þessi leggst á næsta nágrenni línunnar, með þeim hætti að óheimilt er að byggja önnur mannvirki á 54 m. landræmu undir og meðfram línunni skv. reglugerð nr. 264/1971 um raforkuvirki. Af þessum sökum er eignarnema nauðsynlegt að taka bústaðinn eignarnámi og flytja hann brott af svæðinu.

Heimild til eignarnámsins byggist á 18. gr. laga nr. 42/1983 um Landsvirkjun, en heimild iðnaðarráðuneytisins til eignarnámsins liggur fyrir.

III. Málsmeðferð:

Mál þetta var fyrst tekið fyrir föstudaginn 26. mars 1999. Af hálfu eignarnema var lögð fram matsbeiðni ásamt greinargerð og fleiri gögnum. Málinu var að því búnu frestað til framlagningar greinargerðar af hálfu eignarnámsþola.

Föstudaginn 9. apríl 1999 var málið tekið fyrir. Af hálfu eignarnámsþola var lögð fram greinargerð og var málinu að því búnu frestað til munnlegs flutnings þess.

Þriðjudaginn 18. maí 1999 var málið tekið fyrir. Aðilar fluttu málið munnlega fyrir nefndinni og var það að því búnu tekið til úrskurðar.

Auk þeirra bókuðu fyrirtekta málsins sem gerð hefur verið grein fyrir hefur matsnefndin farið nokkrum sinnum til viðbótar á vettvang og kynnt sér aðstæður, bæði í fylgd aðila málsins og án þeirra.

IV. Sjónarmið aðila:

Af hálfu eignarnema er lagt fyrir matsnefndina að meta hæfilegar bætur vegna þeirrar skerðingar sem eignarnámsþoli veður fyrir vegna eignarnámsins. Eignarnemi kveður eignarnámsþola ekki hafa tekið boði hans um að flytja bústaðinn, eignarnámsþola að kostnaðarlausu, út af byggingarbannssvæðinu. Eignarnemi var ekki tilbúinn til að kaupa bústaðinn af eignarámsþola og var því talið rétt að Matsnefnd eignarnámsbóta mæti hæfilegar bætur vegna eignarnáms á bústaðnum. Gerð er krafa til þess að bætur verði miðaðar við andvirði bústaðarins, en eignarnemi mun færa hann eða rífa.

Af hálfu eignarnámsþola er gerð krafa til þess að bústaðurinn verði bættur að fullu og að við matið verði einnig höfð í huga sú vinna og fyrirhöfn sem felst í ræktun og öðrum framkvæmdum sem eignarnámsþoli hefur lagt í utanhúss.

V. Niðurstaða matsnefndarinnar:

Sumarbústaður eignarnámsþola er u.þ.b. 40 m² timburhús þ.m.t. útbygging, reistur 1984. Í bústaðnum er rennandi vatn og rafmagn til lýsingar, en ekki til upphitunar. Ástand hússins er sæmilegt að mati nefnarinnar. Fasteignamat hússins er 1.211.000- en fasteignamat lóðar 698.000-. Brunabótamat er kr. 3.159.000-.

Með hliðsjón af tegund, aldri og ástandi hússins og aðstæðna að öðru leyti þykja hæfilegar eignarnámsbætur vera kr. 2.800.000-. Þá greiði eignarnemi kr. 100.000- auk virðisaukaskatts í málskostnað og kr. 243.500- í kostnað vegna starfa Matsnefndar eignarnámsbóta í máli þessu.

ÚRSKURÐARORÐ

Eignarnemi, Landsvirkjun, kt. 420269-1299, Háaleitisbraut 68, Reykjavík, greiði eignarnámsþola, Haraldi Brynjólfssyni, kt. 240522-2689, kr. 2.800.000- í eignarnámsbætur og kr. 100.000- auk virðisaukaskatts í málskostnað.Þá greiði eignarnemi kr. 243.500- í ríkissjóð vegna starfa Matsnefndar eignarnámsbóta við mál þetta.


__________________________________
Helgi Jóhannesson, hrl.

Vífill Oddsson, verkfræðingur Kristinn Gylfi Jónsson, vskfr. og bóndi



 

Efnisorð

Hafa samband

Ábending / fyrirspurn
Ruslvörn
Vinsamlegast svaraðu í tölustöfum